سرمایهگذاری در بازار سرمایه، یکی از روشهای بلندمدت رشد داراییهاست. اما برای بسیاری از افراد، ورود مستقیم به بازار سهام با چالشهایی مانند کمبود زمان یا نبود دانش تخصصی در تحلیل بازار همراه است. در چنین شرایطی، صندوقهای سرمایهگذاری سهامی بهعنوان راهکاری حرفهای، امکان بهرهمندی از فرصتهای بازار سرمایه را بدون نیاز به مدیریت مستقیم سرمایه فراهم میکنند. در ادامه این مطلب به معرفی صندوقهای سرمایهگذاری سهامی، نحوه عملکرد و بررسی مزایا و معایب آنها خواهیم پرداخت.
صندوق سهامی یکی از انواع صندوقهای سرمایهگذاری است که حدود ۷۰٪ از داراییهای آن در سهام یا حق تقدم سهام شرکتهای بورسی و فرابورسی سرمایهگذاری میشود و به همین دلیل در مقایسه با سایر صندوقهای سرمایهگذاری ریسک و البته بازدهی بیشتری دارد.
همانند تمام صندوقهای سرمایهگذاری، سرمایه افراد مختلف در صندوق سهامی نیز تجمیع شده و توسط یک تیم حرفهای در سهام شرکتهای ارزنده سرمایهگذاری میشود. در نهایت سود سرمایهگذاران متناسب با عملکرد سرمایهگذاریها و رشد ارزش داراییهای صندوق مشخص خواهد شد.
در حالت کلی صندوقهای سهامی مختلفی وجود دارند که بر اساس نحوه انجام معاملات و ترکیب دارایی، طبقهبندی شده و هر یک با توجه به استراتژیهای متفاوت، برای سرمایهگذاران با نیازها و اهداف مختلف مناسب هستند.
صندوقهای سرمایهگذاری سهامی بر اساس نحوه خرید و فروش، به دو دسته صندوقهای سهامی قابل معامله در بورس (ETF) و صندوقهای سهامی صدوری و ابطالی تقسیم میشوند. سرمایهگذاری در صندوقهای سهامی قابل معامله در بورس مانند خرید و فروش سهام در سامانه معاملات کارگزاری است. برای مثال، صندوق سهامی ویستا یک صندوق سرمایهگذاری سهامی قابل معامله در بورس است و خرید و فروش آن مانند سهام در سامانه معاملات کارگزاری انجام میشود. در مقابل، برای سرمایهگذاری در صندوقهای صدور و ابطالی، باید از طریق سایت اختصاصی هر صندوق اقدام شود.
انواع صندوقهای سرمایهگذاری سهامی بر اساس بر اساس ترکیب دارایی شامل صندوق شاخصی، صندوق اهرمی و صندوق بخشی است که در ادامه به معرفی هر یک از آنها میپردازیم.
صندوق شاخصی: صندوق شاخصی نوعی از صندوق سرمایهگذاری سهامی است که هدف اصلی آن تطبیق سبد دارایی با یکی از شاخصهای بازار سهام است. این شاخص میتواند شاخص کل، شاخص هموزن یا شاخص ۳۰ شرکت بزرگ بازار باشد.
صندوق اهرمی: صندوق اهرمی نوعی صندوق سرمایهگذاری سهامی است که با استفاده از تکنیک اهرم، تلاش میکند بازدهی مضاعفی برای سرمایهگذاران کسب کند.
صندوق بخشی: صندوق بخشی نوعی صندوق سرمایهگذاری سهامی است که بر سرمایهگذاری در یک صنعت خاص از بازار تمرکز میکند. برای مثال صندوق بخشی بهینخودرو با نماد بهینرو، اولین صندوق بخشی صنعت خودرو در بازار سرمایه ایران است و درصد قابل توجهی از دارایی تحت مدیریت آن به سهمهای ارزنده در صنعت خودرو اختصاص دارد.
مزیت سرمایهگذاری در صندوقهای سهامی تنها به امکان کسب بازدهی بالا محدود نمیشود؛ این ابزار مزایای متعددی دارد که آن را برای بسیاری از سرمایهگذاران جذاب میکند.
بدیهی است که هیچ سرمایهگذاری بدون ریسک نیست و صندوق سهامی نیز از این قاعده مستثنی نخواهد بود. ریسک بیشتر نسبت به سایر صندوقهای سرمایهگذاری و همچنین نوسانات بالای قیمت سهام مهمترین معایب صندوق سرمایهگذاری سهامی هستند.
صندوق سهامی به دلیل سرمایهگذاری عمده منابع مالی خود در سهام شرکتها، بالاترین سطح ریسک را در میان انواع صندوقهای سرمایهگذاری دارد. بنابراین سرمایهگذاری در صندوق سرمایهگذاری سهامی مناسب افراد ریسکپذیری است که به دنبال کسب بازدهی بالا در بلندمدت هستند. این افراد ممکن است تخصص یا زمان کافی برای معامله مستقیم در بورس نداشته باشند، اما با تکیه بر مدیریت حرفهای صندوق، از فرصتهای بازار سهام بهرهمند میشوند. صندوقهای سرمایهگذاری سهامی دارای سود تقسیمی نیستند و بازدهی آنها با افزایش یا کاهش قیمت واحدهای صندوق مشخص خواهد شد. در واقع سود سرمایهگذار از اختلاف قیمت خرید و فروش محاسبه میشود.
صندوق سهامی ویستا در تاریخ ۱۴۰۰/۰۸/۲۴ فعالیت خود را تحت مدیریت شرکت سبدگردان ویستا شروع کرد و در حال حاضر خالص ارزش داراییهای آن معادل ۶۸۶ میلیارد ریال است. همچنین تاکنون بیشتر از ۵.۵۰۰ سرمایهگذار به این صندوق اعتماد کرده و سرمایه خود را به مدیریت حرفهای این صندوق سپردهاند. صندوق سهامی ویستا در طول فعالیت خود با استراتژی تخصیص داراییها به صنایع متنوع و مطابق با شاخص هموزن توانسته است در شرایط مختلف بازار، بازدهی مطلوبی برای سرمایهگذاران خود کسب کند.
ورود به صندوقهای سهامی برخلاف تصور برخی از سرمایهگذاران، امری پیچیده نیست. در این ادامه این مطلب، فرآیند نحوه سرمایهگذاری در صندوقهای سرمایهگذاری سهامی را توضیح خواهیم داد.
صندوقهای سهامی ابزاری حرفهای برای حضور غیرمستقیم در بازار سرمایه هستند که با مدیریت تخصصی، تنوع دارایی و شفافیت عملکرد، گزینهای جذاب برای سرمایهگذارانی محسوب میشوند که زمان کافی یا دانش تخصصی ندارند، اما تمایل دارند از پتانسیل رشد بورس بهرهمند شوند.